Nghệ nhân Phạm Thế Anh và khu vườn thưởng trà độc đáo
Là lớp người tiếp nối những thế hệ cha ông làm rạng danh làng gốm Bát Tràng nói riêng và những làng nghề truyền thống của VN nói chung, nghệ nhân trẻ Phạm Thế Anh đang dần góp sức đưa tên tuổi của làng nghề ghi những dấu ấn đầy ấn tượng.
1. Đôi nét về chàng nghệ nhân hào hoa Phạm Thế Anh.
Sinh ra trong dòng họ có 4 đời làm gốm và là người con thứ 15 của dòng họ Phạm Bát Tràng, nghệ nhân Phạm Thế Anh đã có niềm say mê vô bờ bến với các sản phẩm ấm chén pha trà.
Phải mất 11 năm kể từ năm 1993 anh bắt đầu từ cục đất, cặm cụi bên bàn xoay, tay ngâm trong hồ đất pha, nhem từ đầu tới chân, làm hỏng rồi làm lại nhiều lần và học từng bài men để thành một người thợ gốm lành nghề.
Để rồi nghệ nhân Phạm Thế Anh đã mang đến niềm tự hào cho dòng tộc khi anh đã nghiên cứu và sáng tạo ra loại gốm đặc biệt mang tên một dòng sông và gắn với tên tuổi của anh: gốm Hồng Sa và anh đã đăng ký độc quyền thương hiệu với loại gốm này.
Loại gốm Bát Tràng được sử dụng 80% phù sa Sông Hồng, và 20% là đất sét trắng cùng đá vôi được pha trộn nhằm tạo ra sự kết khối. Vì thành phần phù sa Sông Hồng là chủ yếu cho nên Thế Anh đã đặt tên cho loại gốm mình làm ra là Hồng Sa – lấy tên sông từ tên vùng đất ngọt lành được kết tinh trên dòng sông ấy: phù sa.
Không chỉ với làng nghề Bát Tràng mà cả với nghành gốm Việt Nam gốm Hồng Sa cũng là một phát minh đặc biệt mà nghệ nhân trẻ Phạm Thế Anh đã có công tìm tòi và sáng tạo.
2. Quá trình mang ấm chén “Hồng sa” ra thế giới
Phạm Thế Anh đã không quản ngại thời gian và công sức tìm hiểu kỹ về dòng ấm chén. Nhưng thay vì bắt tay vào sản xuất anh đã suy nghiên sang một hướng đi mới.
Trong những lần được sang Trung Quốc thăm và nghe kể về đất Tử Sa với rất nhiều câu chuyện huyền thoại Phạm Thế Anh đã liên tưởng tới việc xưa kia cha ông làng gốm dùng đất phù sa sông Hồng để chế tạo nên lớp men gốm bên ngoài cho sản phẩm và anh đã đưa ra quyết định táo bạo: tại sao nước bạn có thể tạo ra gốm Tử Sa từ một loại đất đặc biệt được gọi là cát tím còn ta thì không tạo được một loại gốm từ phù sa sông Hồng.
Những thử nghiệm đầu tiên sụp đổ và các thử nghiệm sau đó cũng không thành công vì với 100% phù sa đã không tạo ra sự kết khối. Và sau nhiều nỗ lực Phạm Thế Anh đã tìm ra công thức cho bài gốm đặc biệt này.
Chưa đủ tin tưởng, anh đã thử nghiệm nhiều lần và cho những đối tác khó tính kiểm định rồi cùng đi tới kết luận: phù sa sông Hồng đã làm nên điều kì diệu. Để rồi anh đặt tên cho loại gốm này là Hồng Sa. Đó cũng là nguồn gốc của những bộ ấm chén mang tên “Hồng Sa” sau này.
Tròng rã 17 năm qua, Phạm Thế Anh không lúc nào ngừng học tập và trau dồi kinh nghiệm để đưa ra đời các mẫu ấm chén mới. May mắn thay, ấm chén Hồng sa của anh đã được nhiều thị trường khó tính đón nhận. Đặc biệt là vị khách hàng lớn nhất của anh hiện nay – Nhật Bản – tin dùng.
Nhật Bản đã cử chuyên gia sang hướng dẫn bài bản – tỉ mỉ cho chính anh và anh em trong công ty, sau đó họ chuyển giao – trao đổi dây chuyền công nghệ để phục vụ cho việc sản xuất.
Ban đầu, công ty Hoàng Long chủ yếu làm sản phẩm thô và đưa qua Nhật hoàn chỉnh mới xuất khẩu ra thị trường. Sau đó, khi đã đạt độ chín thì công ty bắt đầu có các đơn đặt hàng hoàn chỉnh từ trong nước đến xuất khẩu sang nước bạn đều được chấp nhận và mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Cùng với xu thế phát triển, dòng ấm Tử Sa mang màu sắc cổ xưa được sản xuất ồ ạt và trở thành mặt hàng yêu thích tại thị trường Việt Nam
3. An Thổ Túc – dòng ấm chén mang thương hiệu Việt
Ấm trà An Thổ Túc được làm từ loại bài đất quý hiếm khai thác từ vùng núi Tràng An qua bàn tay khéo léo của người nghệ nhân Phạm Thế Anh kết hợp với hệ thống Không Gian Gốm Bát Tràng tạo ra. An Thổi Túc đã trải qua quá trình nung ấm khắt khe với nhiệt độ cao trên 1200 độ C cho ra đời chiếc ấm thuần Việt thoả mãn các tiêu chuẩn khắt khe của những người yêu Trà Việt.
Ấm trà An Thổ Túc sau khi được tôi kỹ lưỡng giữ cho vị trà được trọn vẹn với thân ấm giữ nguyên mùi vị của trà pha. Ấm An Thủ túc có độ dẫn điện và giữ ấm cao giúp người pha trà có thể chỉnh nhiệt độ nước trà cao hoặc thấp phù hợp với mỗi loại trà pha.
Tính chất vật lý đặc biệt của ấm giữ cho trà trong ấm không bị thiu hỏng sau nhiều ngày sử dụng.
Đất An Thổ Túc được khai thác từ vùng núi Tràng An nên tầng đất được kết tinh những loại khoáng sản quý: đá vôi, đất sét và phù sa. Đất sau khi khai thác được phơi ủ trên 5 năm để những tạp chất và khí dơ trong đất được khử hết tạo cho đất luôn tơi và chín.
Sau đó đất được lọc kĩ rồi xay liên tục 72 tiếng (gấp 3 lần thời gian xay những loại đất làm ấm khác). Đặc tính này làm cho ấm trà bóng và mịn đẹp. Đất được ủ chín trước khi cho vào sản xuất ấm.
Ấm được tạo hình trên bàn quay ly tâm giúp sản phẩm ấm tròn đều và cân đối sau đó được nghệ nhân gốm cùng thợ giỏi làng nghề sửa tiện mài và làm bóng một cách tỉ mỉ cho ra đời được sản phẩm sắc nét đến từng tiểu tiết.
Sau đó ấm được lắp thêm quai, vòi ấm và quả lọc theo công nghệ Nhật Bản:
+ Quả lọc được khoan đục thủ công với hơn 100 lỗ nhỏ giúp khi rót sẽ không bị tắc trà và dòng chảy tròn đều hơn.
+ Vòi ấm được cắt sửa và nối chắp tỉ mỉ. Độ tròn và vát của nắp vòi giúp dòng nước được ngắt đều và không bị rớt.
+ Vung của ấm được sử dụng công nghệ hiện đại của Nhật Bản giúp nắp và miệng ấm kín và khít hơn.
+ Ấm được nung trong lò với quá trình nung khắt khe và nhiệt độ cao trên 1200 độ C tạo ấm trà kết khối chắc, láng và mịn.
4. Một số hình ảnh của nghệ nhân Phạm Thế Anh và công việc chế tác ấm chén An Thổ Túc
Đặc biệt ấm là sự kết tinh của bài đất quý hiếm đã được xử lí công phu và tỉ mỉ vì thế màu sắc của ấm là màu đặc trưng tự nhiên, đặc biệt của quá trình nung lò cùng bài đất đã cho ra màu ấm gà độc đáo duy nhất.
An Thổ Túc kết tinh văn hoá Ấm Trà Việt là sự kết tinh tinh hoa từ bài đất quý của đất Việt. Ấm Trà An Thổ Túc là sự kế thừa của nghệ thuật làm trà của cha ông với sự kết hợp quá trình khai thác và xử lý đất công phu cùng quá trình chế tác ấm thủ công tỉ mỉ cẩn thận từng chi tiết đường nét.
Ấm được chế tác theo những tiêu chuẩn khắt khe nhất tạo ra sản phẩm ấm mang đậm nét văn hoá Việt thoả mãn được những yêu cầu khắt khe nhất của những người yêu Trà Việt.
5. Những thành tựu nổi bật của nghệ nhân Phạm Thế Anh
Danh hiệu bàn tay vàng, Nghệ nhân Hà Nội
Doanh nhân tiêu biểu châu Á – Thái Bình Dương
Giải Bạc Festival Huế giữa tháng 5 và tháng 10 – cuộc triển lãm lớn của những nghệ nhân Bát Tràng tại Văn Miếu Quốc Tử Giám
Xem thêm:
- Tiểu sử Nghệ Nhân Trần Độ – Bậc Thầy Gốm Việt
- Nghệ nhân Ưu tú Tô Thanh Sơn Vũ trụ thu vào một chén con
- Cố Nghệ nhân Vũ Đức Thắng Lan tỏa “hồn” gốm Việt
- Nghệ nhân Vương Mạnh Tuấn – người mang hồn Việt ra thế giới
- Nghệ nhân Phạm Thế Anh và khu vườn thưởng trà độc đáo
- Nghệ nhân Trần Nam Tước – Tạo giá trị văn hóa gốm sứ
- Nghệ nhân Phạm Đạt – “Trứng rồng lại nở ra rồng”