Nghệ Nhân Trần Nam Tước - Tạo Giá Trị Văn Hóa Gốm Sứ

Theo dõi gốm sứ bát tràng Royalceramic.net tại

5/5 - (1 bình chọn)

Nghệ sỹ là người làm sáng tạo bằng cái đầu. Tôi không làm vì cái đẹp, tôi không làm vì khoa học Mà cái đẹp thuộc về những bạn, đúng-sai thuộc về những nhà khoa học, nhưng cái tôi làm các bạn nhìn thấy là văn hoá của dân tộc mình. Đó là điều tôi luôn hướng tới “– Nghệ nhân Ưu tú Trần Nam Tước nói với báo Vietnamplus

NỘI DUNG

1. Người thợ gốm không sinh con từ làng Gốm

Nghệ nhân Trần Nam Tước tên thật là Trần Xuân Triều, sinh năm 1974, tại vùng quê lúa Kiến Xương (Thái Bình). Sinh ra và lớn lên ở Thái Bình, nhưng gia đình ông không thuần nông khi mà các cụ nhà ông đã đi buôn từ thời Pháp thuộc.

Ông được coi là “đứa con lạc loài” của làng gốm Bát Tràng khi là người duy nhất được nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu Tú Bát Tràng dù không sinh ra ở làng nghề gốm sứ Bát Tràng.

Điều đó không làm ông buồn và thấy thiệt thòi ngược lại ông càng coi đó là một niềm vinh dự và tự hào to lớn để ông sáng tạo và cháy hết mình với gốm sứ.

Nghệ nhân Trần Nam Tước – Tạo giá trị văn hóa gốm sứ — Người thợ gốm không sinh con từ làng Gốm

2. Cuộc đời gắn chặt với 2 chữ “Xê dịch”

Hồi mới học lớp 10 thì ông bỏ dở việc học và bắt đầu đi. .. lang thang. Những năm sau đó thì tất cả 64 tỉnh, thành trên toàn đất nước đều in dấu chân ông. Mỗi nơi đến, ông đều làm việc đến khi đủ tiền thì đi tỉnh khác làm, còn bất cứ một nghề nào tìm đến ông đều học.

Từng “phiêu bạt giang hồ” từ năm 15 tuổi với đủ nghề từ điêu khắc gỗ, phục chế đến tôn tạo trùng tu di tích, thậm chí có thời điểm khó khăn ông đã từng đi thu gom đồng nát, làm thợ mộc, tài xế và làm luôn dịch vụ cưới hỏi. ..

Sài Gòn là nơi ông dừng chân lâu nhất trước khi trở ra Bắc sau 7 năm và công việc chủ yếu liên quan tới phát triển mỹ thuật trong lĩnh vực đồ cổ, tuy nhiên thời điểm đó mặt hàng này người dân còn ít sử dụng do đời sống còn thiếu thốn.

Ra Bắc rồi ông quay trở lại quê hương Thái Bình để học nghề làm gốm khoảng 1-2 năm. Tới năm 1996 ông đến Bát Tràng, không phải là đi học nghề vì lúc ấy ông đang làm ở một trung tâm dưỡng sinh.

Nhưng sau khi tìm thấy gốm Bát Tràng Trần Nam Tước nhận thấy gốm Bát Tràng là lẽ sống, hơi thở và sức sáng tạo không ngừng nghỉ mà ông luôn đeo đuổi.

3. Hướng về tôn tạo giá trị văn hoá truyền thống cho gốm Việt

Sự từng trải và cách đi tới tận cùng đam mê đã nhào nặn nên một Trần Nam Tước như hôm nay dù ông luôn khiêm cung tự nhận mình là “thợ mới” trong nghề gốm Việt tại một làng nghề giàu truyền thống hàng trăm năm lịch sử như Bát Tràng, vậy nhưng cũng luôn kiêu hãnh sỹ diện với nghề.

Ở Trần Nam Tước, ông có một điều rất đặc biệt, một tư duy văn minh và thức thời của người nghệ sĩ có khả năng sáng tạo đầy tính nghệ thuật vừa biết nghĩ lớn và làm lớn trên nền tảng sự hiểu biết sâu rộng văn hoá truyền thống. Mà, tất cả đều do anh tự tìm tòi nghiên cứu, không qua bất kỳ trường lớp huấn luyện nào. Trần Nam Tước cũng rất khó tính và kỹ càng trong từng cuộc chơi.

Thời mới về Bát Tràng, Nam Tước từng là một thợ giúp việc trong các chủ lò. Trong thời gian làm ở Bát Tràng, ông nhận thấy men Bát Tràng khá đẹp, tiếc là chưa ai đặt vào đúng chỗ mà màu men Bát Tràng trở nên đẹp nhất. Rồi màu men đẹp cũng cần đi kèm với kỹ năng pha chế. Bạn có thể vẽ hay, nặn đẹp nhưng nếu không biết làm men thì không hiểu nhiều về Bát Tràng. Đó cũng là lý do khiến tư duy làm gốm của ông sau này không giống ai.

Ông đã nhìn thấy những dòng men tưởng chừng như vô cùng giản đơn mà trở nên vĩ đại. Ông sử dụng nguyên liệu sản xuất đầu vào ở mức độ thấp nhất và không cầu kì, với nghĩa là loại men giản đơn và đất cũng rẻ nhất. Nhưng quan điểm làm gốm của ông là “tối giản đầu vào, cẩn trọng đầu ra và tránh xa sao chép”

Nguyên tắc gốm Trần Tước đặc biệt nói không với sao chép. Tất cả sản phẩm được làm mới dựa trên ý tưởng và cảm hứng từ những điển tích. Ông có thói quen xem mẫu trước khi làm chứ không bao giờ đặt mẫu trước và trong khi làm. Có như vậy sự sáng tạo của ông mới “nhảy múa” được với các tác phẩm sau này.

Ông Nam Tước cho rằng thật ra gốm là một bộ môn nghệ thuật, mà đã là nghệ thuật thì phải đi thôi, chớ cũng không phải biết đích đến ở đâu. Nhưng cách mà ông nghĩ và cách ông làm theo quan niệm gốm sứ văn hoá là sự kế thừa. Ông lấy giá trị truyền thống trên các điển tích và đưa nó vào những sản phẩm gốm sứ mình làm ra.

Phong cách làm việc của ông bám sát kim chỉ nam là giữ gìn và phát huy tính kế thừa các giá trị văn hoá của bao thế hệ. Hướng tới tôn tạo giá trị văn hoá đích thực cho gốm Việt.

4. Những thành tựu cùng sản phẩm của nghệ nhân Trần Nam Tước.

Sản phẩm “Đầu Rồng” thời Lý do Nam Tước chế tác được đích thân Thủ tướng trao tặng Tổng thống Hoa Kỳ. ..

Năm 2010, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch; Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đều chứng nhận các tác phẩm gốm linh vật của Nam Tước là sản phẩm tiêu biểu của người Việt.

Sản phẩm “bộ Lân Nghê” và “Người con của rồng 1” đạt giải Sản phẩm tiêu biểu vòng chung khảo Hội thi Sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam lần thứ VII Cúp Thăng Long 1000 năm;

Sản phẩm Bình hoa lá rụng về cội đạt giải vòng chung khảo Hội thi Sản phẩm thủ công Việt Nam lần thứ VIII-2011. ..

Ông còn tham gia trùng tu công trình gốm Cổng Nghi Môn trong cung điện Vua Lê ở Lam Kinh, Thanh Hoá; phục chế một số lăng tẩm ở Huế; trùng tu, tôn tạo Khu thuỷ tổ quan họ Làng Diềm ở Bắc Ninh. ..

Hơn 200 linh vật trang trí trong khách sạn InterContinental Đà Nẵng Sun Peninsula Resort…

Bộ cửa “Trung Hiếu môn” của ông đoạt giải Nhất hạng mục Sản phẩm trang trí tại Triển lãm và nhận được nhiều đơn đặt hàng trước và sau khi tham gia triển lãm

Ông đã góp phần cùng với Trung tâm Khuyến công Hà Nội tổ chức được bốn khoá dạy nghề với số học viên tham gia lên đến hơn 200 người.

Ngoài ra, ông đã tham gia phục chế hàng chục sản phẩm tiêu biểu như: Tác phẩm “Sơn Nam Thuỷ tổ” cung tiến tại Đền Hùng – Phú Thọ; “Linh nghê” cúng tiến tại Đền Đô; “Kỳ lân” cung tiến tại đảo Trường Sa. ..

Nghệ nhân ưu tú Trần Tước có tư duy văn minh và hiện đại của người nghệ sĩ có khả năng sáng tạo đầy chất nghệ sĩ vừa luôn nghĩ lớn và làm lớn trên cơ sở sự hiểu biết sâu sắc văn hoá truyền thống. .. (theo Báo Vietnamplus)

Xem thêm: